Linia orzecznicza w zakresie liczenia okresu zatrudnienia adiunkta bez habilitacji

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2016 r., II PK 195/15 zapoczątkował utrwalaną obecnie w judykaturze Sądu Najwyższego linię orzeczniczą, która popierana jest przez zdecydowaną większość doktryny prawa

 

 

Zobacz także wpis na blogu:

 

Odwołanie od uchwały rady wydziału w sprawie odmowy nadania habilitacji

Najnowsze orzecznictwo sądów w zakresie odmowy nadania stopnia doktora habilitowanego - tutaj

 

 

Wyrok Sądu Najwyższego

Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych

z dnia 10 stycznia 2017 r.

II PK 342/15

 

 

Tezy Sądu Najwyższego:

 

1.     Zasadniczy zarzut skargi kasacyjnej i sformułowany problem prawny sprowadza się do interpretacji art. 120 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2011 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1842 ze zm. - dalej ustawa). Tak więc po wejściu w życie nowego brzmienia tego przepisu pojawił się problem sposobu liczenia maksymalnego okresu zatrudnienia (8 lat),

 

2.     Problem powyższy wynika przede wszystkim z braku przepisów przejściowych, które mogłyby w jednoznaczny sposób rozstrzygnąć dopuszczalność zaliczania poprzedniego okresu zatrudnienia nauczycieli zatrudnionych przed 1 października 2013 r. Należy w tym miejscu wyraźnie podkreślić, że problem ten był znany już na etapie prac legislacyjnych. W przypadku poprzedniej ustawy z 1990 r. art. 188 ust. 4 jednoznacznie stanowił o zaliczaniu okresów zatrudnienia na stanowiskach asystenta i adiunkta sprzed wejścia w życie tej ustawy. Jednak w przypadku obecnie obowiązujących przepisów w tej materii ustawodawca tego nie uczynił. Projekt rządowy nowelizacji ustawy przewidywał w art. 23 zaliczanie poprzednich okresów zatrudnienia, a w przypadku gdyby okres ten był dłuższy niż określony w art. 120 ustawy, asystencji i adiunkci mogliby być zatrudnieni na swoich stanowiskach nie dłużej niż 2 lata od wejścia w życie ustawy nowelizującej. Także Senat RP zaproponował w uchwale z dnia 3 marca 2011 r. poprawkę do ustawy nowelizującej polegającą na zaliczaniu okresu zatrudnienia przed wejściem wżycie ustawy. Poprawka Senatu, jak wiadomo, nie została przyjęta,

 

3.     Po uchwaleniu ustawy nowelizującej problem zaliczania poprzednich okresów zatrudnienia został wyjaśniony przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego w piśmie z dnia 23 stycznia 2012 r. w odpowiedzi na pismo European Trade Union Committee for Education z dnia 21 listopada 2011 r. Uznano, że okresy zatrudnienia nauczycieli akademickich zatrudnionych na stanowisku asystenta i adiunkta przed dniem 1 października 2013 r. nie są wliczane do określonego w art. 120 ustawy okresu ośmioletniego zatrudnienia. Przepis art. 120 wchodzi w życie z dniem 1 października 2013 r., zatem ośmioletni okres liczy się od tego dnia (por. odpowiedź MNiSW na interpelację nr 2015, WWW.sejm. (http://www.sejm/)gov.pl). Identyczne stanowisko zostało zaprezentowane w piśmie z dnia 19 stycznia 2012 r. skierowanym do Przewodniczącego Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki (MNiSW-DNS-WRK-619-21149-1/ZM/12),

 

4.     Mając powyższe na uwadze należy zgodzić się, że wykładnia art. 120 ustawy po nowelizacji nie jest oczywista oraz, że mamy do czynienia z istotnym zagadnieniem prawnym,

 

5.     Problem dotyczący możliwości zaliczania poprzednich okresów zatrudnienia był już rozstrzygany przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 stycznia 2016 r., II PK 195/15. W wyroku tym przyjęto, że zasada nieretroakcji wyrażona w art. 3 KC oznacza, że do nowego prawa nie stosuje się oceny zdarzeń prawnych i ich skutków, jeżeli miały miejsce i skończyły się prze jego wejściem w życie. W konsekwencji Sąd Najwyższy przyjął, że okres zatrudnienia adiunkta sprzed 1 października 2013 r. nie wlicza się do ośmioletniego okresu zatrudnienia, o którym stanowi art. 120 ustawy. Skład Sądu Najwyższego rozpoznający niniejszą skargę kasacyjną podziela ten pogląd,

 

6.     Także w doktrynie prawa pracy prezentowane są jednolite poglądy w tej kwestii. Twierdzi się mianowicie, że od 1 października 2013 r. okresy zatrudnienia unormowane w art. 120 ustawy powinny być liczone na nowo, tj. nie powinno się uwzględniać tych okresów zatrudnienia na stanowisku asystenta lub adiunkta, które przypadają przed tą datą (W. Sanetra, w: Prawo o szkolnictwie wyższym, red. W. Sanetra, M. Wierzbowski, Warszawa 2013, s. 268). Uważa się także, iż nowelizacja art. 120 ustawy spowodowała, że liczenie okresów zatrudnienia w nim wymienionych rozpoczynało się dopiero od daty jego wejścia w życie, czyli od 1 października 2013 r., bowiem ustawa nowelizująca nie przewidziała zaliczalności okresów zatrudnienia przed tą datą (H. Izdebski. J. Zieliński: Komentarz do art. 120 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym). Z powołaniem się na art. 18 § 1 KP identycznie przyjmuje P. Nowik, w: M. Pyter, red. Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, Warszawa 2011, s. 266). Wydaje się, że takie stanowisko przyjmuje także K. Leszczyńska (Skutki nieuzyskania stopnia naukowego w określonym terminie przez nauczyciela akademickiego, PiZS 2012 nr 10), choć ocenia ten stan rzeczy w sposób krytyczny. Stwierdza się także jednoznacznie, że od dnia 1 października 2013 r. osobom zatrudnionym na stanowisku adiunkta przed tym dniem przysługuje dodatkowo osiem lat na uzyskanie stopnia doktora habilitowanego (T. Kuczyński, w: Akademickie prawo pracy, red. K.W. Baran, Wolters Kluwer, Warszawa 2015, s. 100),

 

7.     Reasumując należy stwierdzić, że w stosunku do adiunkta zatrudnionego przed dniem 1 października 2013 r. nie zalicza się okresu zatrudnienie sprzed tej daty do okresu, o którym stanowi art. 120 ustawy.

 

8.     Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa R. R. przeciwko (...) w W. o przywrócenie do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 stycznia 2017 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 28 maja 2015 r., sygn. akt XXI Pa (...), uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego Sądowi Okręgowemu w W.

 

 

 

Skrócony stan faktyczny sprawy:

 

Powód wniósł o uznanie dokonanego mu wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne. Sąd Rejonowy w W. wyrokiem z 6 listopada 2014 r. oddalił powództwo. Ustalił, że powód z dniem 1 kwietnia 2005 r. został mianowany na czas nieokreślony na stanowisko adiunkta w (...) w W. na pełen etat z minimalnym wymiarem pensum 120 godzin a maksymalny 210 godzin obliczeniowych rocznie. W akcie mianowania wskazano, iż zgodnie z art. 88 pkt 2 ustawy o szkolnictwie wyższym łączny okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby niemającej stopnia naukowego doktora habilitowanego nie powinien przekroczyć 9 lat, zaś w przypadku nie uzyskania stopnia naukowego w terminie stosunek pracy zostanie rozwiązany 28 lutego 2014 r. Pismem z 7 listopada 2013 r. skierowanym do członków Rady Wydziału (...), powód wyraził swą opinię na temat wypowiedzenia jego umowy wskazując m.in., że władze uczelni chcąc rozwiązać z nim stosunek pracy działają w sprzeczności ze stanowiskiem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, zgodnie z którym okres zatrudnienia przed 1 października 2013 r. (tj. przed wejściem w życie art. 120 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (dalej PrSzkolWyż) w znowelizowanej postaci) na stanowisku adiunkta osoby nie mającej stopnia naukowego doktora habilitowanego nie podlega zaliczeniu, odpowiednio, że określony w statucie uczelni okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby niemającej stopnia naukowego doktora habilitowanego liczy się od momentu wejścia w życie znowelizowanego art. 120 PrSzkolWyż, czyli od 1 października 2013 r. W dniu 25 listopada 2013 r. sporządzono pismo rozwiązujące z powodem stosunek pracy za wypowiedzeniem z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, który upłynie 28 lutego 2014 r. Jako przyczynę rozwiązania wskazano niewywiązanie się z obowiązku uzyskania stopnia naukowego doktora habilitowanego w terminie wskazanym w akcie mianowania. Wypowiedzenie zostało odebrane 2 grudnia 2013 r. Powód w okresie od 13 listopada 2013 r. do 3 grudnia 2012 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim.

 

Sąd Okręgowy w W. wyrokiem z 28 maja 2015 r. oddalił apelację powoda.

 

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa R. R. przeciwko (...) w W. o przywrócenie do pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 10 stycznia 2017 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 28 maja 2015 r., sygn. akt XXI Pa (...), uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego Sądowi Okręgowemu w W.

 

 

 

 

Wyrok Sądu Najwyższego

 Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych

z dnia 28 lutego 2017 r.

II PK 396/15

 

 

Tezy Sądu Najwyższego:

 

 

1.     Niesłuszne są konstatacje w zaskarżonym wyroku, iż przepis art. 120 ust. 1 ustawy nie odnosił się do sytuacji powoda, w stosunku do którego należało stosować stan prawny z 2002 r. (postanowienia statutu uczelni z tego okresu). Art. 23 ust. 1 ustawy nowelizacyjnej z dnia 18 marca 2011 r. stanowił jedynie, że osoba zatrudniona przed dniem wejścia w życie ustawy na podstawie mianowania albo umowy o pracę na czas nieokreślony pozostaje zatrudniona w tej samej formie stosunku pracy. W ocenie Sądu Najwyższego oznaczało to tylko tyle, że powód po wejściu w życie tej ustawy (1 października 2011 r.) zachował status pracownika mianowanego. Ustawa nowelizacyjna z dnia 18 marca 2011 r. nie zawierała przepisów przejściowych, obligujących szkołę wyższą do stosowania dotychczasowych przepisów odnośnie do adiunktów zatrudnionych przed dniem jej wejścia w życie, dlatego ocena Sądu w zaskarżonym wyroku (stosowanie statutu szkoły z 2002 r.) nie znajduje podstawy prawnej.

 

2.     Słusznie jednak Sąd Okręgowy podniósł, że wchodzący w życie z dniem 1 października 2013 r. art. 120 w brzmieniu nadanym nowelizacją z 2011 w założeniu miał wymusić, szczególnie w uczelniach publicznych, postęp w pracy naukowej i przyspieszyć rozwój kadry naukowej. Przyjęcie zatem w statucie szkoły wyższej jednakowych zasad dla nowozatrudnionych doktorów (zobowiązanych do uzyskania habilitacji w okresie ośmiu lat) oraz do zatrudnionych wcześniej adiunktów (z wieloletnim stażem na uczelni), prowadziło do nieuzasadnionej prawnie dyferencjacji adiunktów. Z judykatury Sądu Najwyższego wynika bowiem, że w stosunku do adiunkta zatrudnionego przed dniem 1 października 2013 r. nie zalicza się okresu zatrudnienia sprzed tej daty do okresu, o którym stanowi art. 120 ustawy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2017 r., sygn. akt II PK 342/15, niepublikowany). Szkoła wyższa nie powinna dopuścić do powstania sytuacji, w której adiunkt zatrudniony po 1 października 2013 r. ma osiem lat na uzyskanie habilitacji, a osoba zatrudniona wcześniej na tym stanowisku - niewspółmiernie więcej (powód miałby 19 lat na uzyskanie habilitacji).

 

3.     Biorąc pod uwagę bardzo długi okres vacatio legis i dążąc do zniwelowania nieuzasadnionej dyferencjacji prawnej adiunktów - uczelnie powinny były podjąć działania zmierzające do zmotywowania adiunktów, z przekroczonym już dziewięcioletnim stażem, do zakończenia procesu habilitacji. W przypadku braku adekwatnego zaangażowania naukowego adiunkta uczelnie miały również możliwość podjęcia działań zmierzających do rozwiązania stosunku pracy z takimi osobami do 1 października 2013 r. Jeśli uczelnia tego nie uczyniła, musiała aprobować sytuację, że okres ustalony w statucie na podstawie art. 120 ust. 1 ustawy po tej dacie rozpocznie w stosunku do takich osób bieg na nowo, przyznając im dodatkowych osiem lat na uzyskanie habilitacji.

 

4.     Zdaniem Sądu Najwyższego art. 120 ust. 1 ustawy prymat przyznaje unormowaniom statutowym uczelni. Zgodnie z tym przepisem w statucie uczelni maksymalny okres zatrudnienia może zostać ustalony poniżej 8 lat, zwłaszcza dla tych nauczycieli akademickich, którzy na wskazanych stanowiskach zostali zatrudnieni przed wejściem w życie nowelizacji z dnia 18 marca 2011 r. Uczelnie, modyfikując dotychczasowe statuty w tym zakresie, mogą prowadzić własną politykę kadrową, tym bardziej, że wejście w życie znowelizowanego art. 120 ust. 1 ustawy poprzedzone zostało bardzo długim vacatio legis.

 

5.     Reasumując - Sąd Najwyższy uznał, że statut wyższej uczelni powinien osobno unormować sytuację osób zatrudnionych przed dniem 1 października 2013 r. na stanowisku adiunkta. Jeżeli od dnia 1 października 2013 r. statut wyższej uczelni nie przewidział ustalenia maksymalnego okresu zatrudnienia, mianowanego przed tą datą adiunkta - doktora bez habilitacji, poniżej 8 lat (z uwzględnieniem wcześniejszego zatrudnienia), art. 120 ust. 1 ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym od 1 października 2013 r. stanowił podstawę do dalszego zatrudnienia adiunkta w celu uzyskania habilitacji w okresie ośmiu lat od tej daty.

 

6.     Z uzasadnienia zaskarżonego wyroku wynika, że pozwana uczelnia nie unormowała osobno w statucie sytuacji adiunktów, zatrudnionych przed dniem 1 października 2013 r. W takim przypadku wykładnia art. 125 ustawy powinna być skorelowana z art. 120 ust. 1 ustawy, co prowadzi do konkluzji, że rozwiązanie stosunku pracy z mianowanym nauczycielem akademickim z innych ważnych przyczyn, nie obejmuje osób, które nie przekroczyły określonego w statucie terminu uzyskania habilitacji (w przypadku powoda - ośmiu lat, liczonych od dnia 1 października 2013 r.). Kwestia, czy statut uczelni nie unormował omawianej sytuacji odmiennie wymaga jednoznacznych ustaleń Sądu.

 

 

Skrócony stan faktyczny sprawy:

 

Wyrokiem z dnia 7 maja 2015 r. Sąd Okręgowy - Sąd Pracy w W. - w sprawie z powództwa S. C. przeciwko Akademii (...) w W. o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy - oddalił apelację powoda od wyroku Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia 9 stycznia 2015 r., oddalającego powództwo. W punkcie drugim wyroku oddalił zażalenie powoda dotyczące zwolnienia od kosztów sądowych. W sprawie ustalono między innymi, że powód był zatrudniony w Zakładzie (...) od 1 marca 1996 r.; początkowo na podstawie mianowania na stanowisku asystenta, a następnie od 1 października 2002 r. na podstawie mianowania na czas nieokreślony na stanowisku adiunkta, gdyż w dniu 27 czerwca 2002 r. uzyskał stopień naukowy doktora nauk o kulturze fizycznej. W dniu 13 czerwca 2014 r. powód otrzymał oświadczenie strony pozwanej o rozwiązaniu stosunku pracy za wypowiedzeniem upływającym z dniem 30 września 2014 r. Jako przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę strona pozwana wskazała: nieuzyskanie przez powoda w oznaczonym terminie stopnia naukowego doktora habilitowanego oraz znaczny niedobór obligatoryjnych godzin dydaktycznych, realizowanych na studiach stacjonarnych w Zakładzie (...). Jako podstawę prawną dokonanego wypowiedzenia powołano art. 123 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 i art. 125 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz § 80 ust. 2 i § 81 ust. 2 Statutu Akademii (...) w W.

 

Sąd Najwyższy po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 28 lutego 2017 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego w W. z dnia 7 maja 2015 r., sygn. akt VII Pa (...), VII Pz (...),

I. uchyla zaskarżony wyrok odnośnie punktu pierwszego i w tym zakresie sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w W. do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego,

II. odrzuca skargę kasacyjną w części dotyczącej punktu drugiego zaskarżonego wyroku.

 

 

 

 

 

 

Wyrok Sądu Najwyższego

Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych

z dnia 27 kwietnia 2017 r.

II PK 59/16

 

 

Tezy Sądu Najwyższego:

 

 

1.     Skarga kasacyjna jest uzasadniona, albowiem trafnie powód zakwestionował prawidłowość stanowiska Sądów obu instancji, że w niniejszej sprawie należało zastosować art. 88 ust. 2 ustawy o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym w dacie zatrudnienia go przez pozwaną na stanowisku adiunkta,

 

2.     Nie ulega wątpliwości, że zmieniając z dniem 1 października 2013 r. treść art. 120 prawa o szkolnictwie wyższym, ustawodawca nie określił, od kiedy należy liczyć ośmioletni staż pracy nauczyciela akademickiego zatrudnionego na stanowisku adiunkta, w przypadku osób zatrudnionych przed dniem wejścia w życie ustawy nowelizującej i nie mających stopnia naukowego doktora habilitowanego. W przeciwieństwie do ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym, która w art. 188 ust. 4 nakazywała wliczać do okresów mianowania, o których mowa w art. 88 ust. 2, okresy mianowania na stanowisku adiunkta przed wejściem w życie tej ustawy, ustawa nowelizująca z dnia 18 marca 2011 r. nie zawierała przepisów przejściowych. W szczególności ustawodawca nie zdecydował się na wprowadzenie regulacji zawartej w art. 23 projektu rządowego ustawy nowelizującej, zgodnie z którą okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nieposiadającej stopnia naukowego doktora habilitowanego przed dniem wejścia w życie ustawy, zaliczał się do okresu, o którym mowa w art. 120 prawa o szkolnictwie wyższym w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą. W przypadku, gdyby okres zatrudnienia był dłuższy niż ten, o którym mowa w art. 120 ustawy w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą, osoby, o jakich mowa w tym przepisie, mogły być zatrudnione na dotychczasowych stanowiskach nie dłużej niż dwa lata od dnia wejścia w życie ustawy. Ostatecznie jednak art. 23 ustawy nowelizującej nadano następującą treść: „osoba zatrudniona przed dniem wejścia w życie ustawy na podstawie mianowania albo umowy o pracę na czas nieokreślony pozostaje zatrudniona w tej samej formie stosunku pracy (ust. 1); osoba zatrudniona przed dniem wejścia w życie ustawy na podstawie mianowania albo umowy o pracę na czas określony pozostaje zatrudniona na dotychczasowym stanowisku do czasu upływu okresu zatrudnienia wskazanego w akcie mianowania albo w umowie o pracę (ust. 2).”. Ponadto, w odniesieniu do zmiany treści art. 120 prawa o szkolnictwie wyższym, w art. 38 pkt 5 ustawy nowelizującej przewidziano dwuletni okres vacatio legis,

 

3.     Dodatkowo należy wskazać, że w kwestii wykładni analizowanego przepisu wypowiadał się organ administracji, który przygotował projekt ustawy nowelizującej. W piśmie z dnia 23 stycznia 2012 r., stanowiącym odpowiedź na pismo European Trade Union Committee for Education z dnia 21 listopada 2011 r., Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zajęło stanowisko, iż okresy zatrudnienia nauczycieli akademickich na stanowisku asystenta oraz adiunkta przed dniem 1 października 2013 r. nie zostają wliczone do określonego w art. 120 prawa o szkolnictwie wyższym ośmioletniego okresu zatrudnienia. W piśmie tym wyjaśniono, że powołany przepis w znowelizowanej postaci wchodzi w życie z dniem 1 października 2013 r. i ośmioletni okres zatrudnienia liczy się od momentu jego wejścia w życie (por. odpowiedź Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego na interpelację nr 2015, www.sejm.gov.pl.). Takie samo stanowisko Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zawarło w piśmie z dnia 19 stycznia 2012 r. skierowanym do Prezesa Rady Szkolnictwa Wyższego i Nauki ZNP (MNiSW-DNS-WRK-619-21149-1/ZM/12),

 

4.     Zdaniem Sądu Najwyższego ma rację skarżący twierdząc, że w niniejszej sprawie zasadnicze znaczenie dla jej rozstrzygnięcia ma wykładnia art. 120 prawa o szkolnictwie wyższym w brzmieniu wynikającym z ustawy nowelizującej, w kontekście reguł intertemporalnych wskazanych w art. 3 k.c. Wyrażona w tym przepisie zasada nieretroakcji przewiduje, że nowego prawa nie stosuje się do oceny zdarzeń prawnych i ich skutków, jeżeli miały miejsce i skończyły się przed jego wejściem w życie (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2014 r., V CSK 557/13, LEX nr 1523369),

 

5.     W przypadku powoda dziewięcioletni okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta rozpoczął się w czasie obowiązywania art. 88 ust. 2 ustawy z dnia 12 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym i nie zakończył się przed dniem wejścia w życie art. 120 prawa o szkolnictwie wyższym w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą. Okres ten upłynął w dniu 30 września 2014 r., jednakże wówczas Statut pozwanej nie zawierał odrębnego uregulowania dotyczącego nauczycieli akademickich, których zatrudnienie trwało w dniu 1 października 2013 r. Tymczasem statut pozwanej powinien odrębnie normować sytuację zatrudnionych na stanowisku adiunkta przed dniem 1 października 2013 r. osób nie mających stopnia naukowego doktora habilitowanego. Jeżeli statut nie przewidywał maksymalnego okresu zatrudnienia adiunkta mianowanego przed tą datą, art. 120 ust. 1 ustawy prawo o szkolnictwie wyższym w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2013 r., stanowił podstawę do dalszego jego zatrudnienia w celu uzyskania habilitacji w okresie ośmiu lat liczonych od tej daty,

 

6.     W orzecznictwie Sądu Najwyższego wyrażany jest jednolity pogląd (por. uzasadnienia wyroków Sądu Najwyższego: z dnia 12 stycznia 2016 r., II PK 195/15, LEX nr 1977921, z dnia 10 stycznia 2017 r., II PK 342/15, LEX nr 2202495 i z dnia 28 lutego 2017 r., II PK 396/15, LEX nr 2255422), że celem ustanowienia tak długiego okresu vacatio legis dla art. 120 prawa o szkolnictwie wyższym w brzmieniu wynikającym z ustawy nowelizującej, było umożliwienie uczelniom uregulowania kwestii okresu zatrudnienia na stanowisku asystenta osoby nieposiadającej stopnia naukowego doktora oraz okresu zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nieposiadającej stopnia naukowego doktora habilitowanego, a także warunków skracania i przedłużania oraz zawieszania tych okresów w statucie. Ustawa nowelizująca wprowadziła jedynie wymóg, aby ten okres zatrudnienia nie przekraczał ośmiu lat. W ramach posiadanej autonomii, do dnia 1 października 2013 r. pozwana powinna dostosować statut do wymagań wprowadzonych przez znowelizowany art. 120 prawa o szkolnictwie wyższym. Pozwana nie skorzystała z tego uprawnienia, albowiem w § 75 ust. 5 obowiązującego od dnia 1 października 2013 r. statutu wskazano wyłącznie, że rektor nawiązuje stosunek pracy na stanowisku adiunkta z osobą nie mającą stopnia naukowego doktora habilitowanego na podstawie umowy o pracę na czas określony nie dłuższy niż osiem lat,

 

7.     W konsekwencji należy przyjąć, że okres zatrudnienia powoda na stanowisku adiunkta w Akademii [...] powinien trwać do dnia 30 września 2021 r., albowiem w tej dacie upłynie ośmioletni okres zatrudnienia, o którym mowa w art. 120 prawa o szkolnictwie wyższym, w sytuacji, gdy statut pozwanej nie zawiera odrębnego uregulowania dotyczącego osób zatrudnionych przed dniem 1 października 2013 r. W doktrynie prezentowany jest jednolity pogląd, że skoro uczelniom wyższym pozostawiono autonomię kształtowania okresów pozwalających na uzyskanie tytułu naukowego doktora lub doktora habilitowanego, to okres zatrudnienia powinien być liczony na nowo, tj. nie powinno się uwzględniać okresów zatrudnienia na stanowisku asystenta czy adiunkta przypadających przed dniem 1 października 2013 r. (por. W. Sanetra, Prawo o szkolnictwie wyższym, LEX 2013; H. Izdebski, Prawo o szkolnictwie wyższym. Komentarz, LEX 2015; T. Kuczyński, Akademickie prawo pracy pod red. K. Barana, Wolters Kluwer, Warszawa 2015, s. 98).

 

 

Skrócony stan faktyczny sprawy:

 

Wyrokiem z dnia 9 stycznia 2015 r. Sąd Rejonowy [...] - IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oddalił powództwo G.K. o przywrócenie do pracy w Akademii [...] oraz zasądzenie od pozwanej na jego rzecz kwoty 4.108,04 zł tytułem wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Sąd pierwszej instancji ustalił, że powód został zatrudniony u pozwanej na stanowisku adiunkta na podstawie mianowania na czas nieokreślony z dniem 1 października 2005 r. W dacie zatrudnienia powoda w Akademii [...] obowiązywał Statut, który w § 116 ust. 2 stanowił, że okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nie mającej stopnia naukowego doktora habilitowanego nie powinien przekraczać dziewięciu lat, a po tym okresie może zostać przedłużony na kolejne trzyletnie okresy. Kolejne Statuty obowiązujące u pozwanej regulowały powyższą kwestę w podobny sposób, przewidując, że okres zatrudnienia na stanowisku adiunkta osoby nie mającej stopnia naukowego doktora habilitowanego nie powinien przekraczać dziewięciu lat, a po tym okresie może zostać przedłużony na trzy i następnie na dwa lata. Obowiązujący od dnia 1 października 2013 r. Statut w § 75 ust. 1 pkt 5 stanowi, że rektor nawiązuje stosunek pracy na stanowisku adiunkta z osobą nie mającą stopnia naukowego doktora habilitowanego na podstawie umowy o pracę na czas określony nie dłuższy niż osiem lat. Okres dziewięcioletniego zatrudnienia G.K. na stanowisku adiunkta upływał z dniem 30 września 2014 r. Pismem z dnia 12 czerwca 2014 r. Akademia [...] złożyła powodowi oświadczenie o rozwiązaniu stosunku pracy z zachowaniem trzymiesięcznego okresu wypowiedzenia, jako przyczynę wskazując nieuzyskanie stopnia naukowego doktora habilitowanego. W okresie zatrudnienia powoda na stanowisku adiunkta nie została podjęta uchwała o wszczęciu przewodu habilitacyjnego, a powód nie wystąpił z wnioskiem o przedłużenie zatrudnienia na stanowisku adiunkta zgodnie z postanowieniami Statutu pozwanej.

Na tle takich ustaleń faktycznych Sąd Rejonowy uznał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Wyrokiem z dnia 27 sierpnia 2015 r., Sąd Okręgowy [...] - VII Wydział Pracy oddalił apelację powoda od wyroku Sądu pierwszej instancji.

Sąd Najwyższy w sprawie z powództwa G.K. przeciwko Akademii [...] o przywrócenie do pracy i wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 27 kwietnia 2017 r., skargi kasacyjnej powoda od wyroku Sądu Okręgowego [...] z dnia 27 sierpnia 2015 r., sygn. akt VII Pa …/15, uchyla zaskarżony wyrok i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu [...] do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach postępowania kasacyjnego.